СЫРДАРИЯ ӨЗЕНІНІҢ ЗООПЛАНКТОНЫНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ БИОАЛУАНТҮРЛІЛІГІ

М.Б. Усенова

doi:10.55956/DSHQ8854

Авторлар

М.Б. Усенова

DOI:

https://doi.org/10.55956/DSHQ8854

Тірек сөздер:

зоопланктон, таксон, түр құрамы, саны, биомасса, биоалуантүрлілік

Аңдатпа

Бұл мақалада Сырдария өзенінің Қызылорда және Түркістан облыстары аумағындағы зоопланктон қауымдастығының түрлік құрылымы мен сандық сипаттамалары қарастырылады. 2023 жылғы зерттеу нәтижелері бойынша зоопланктон құрамында 34 омыртқасыз жануарлар түрі анықталды, оның ішінде: коловраткалар (Rotifera) – 15 түр, бұтақмұрттылар (Cladocera) – 9 түр және ескекаяқты шаянтәрізділер (Copepoda) – 8 түр. Негізгі топтардан басқа, сынамаларда қосжақтаулы моллюскалар мен хирономидтердің дернәсілдері табылды. Зерттеу барысында судың температурасы кезеңдік тұрғыдан +21,5 градустан +16,3 градусқа дейін өзгеріп отырды. Көктемгі және күзгі зерттеу кезеңдерінде зоопланктондық омыртқасыздардың жиі кездесетін түрлері анықталды. Күзде су температурасының төмендеуіне байланысты жылыны сүйетін түрлердің таралуына кері әсерін тигізіп, организмдердің сандық көрсеткіштері көктеммен салыстырғанда азайды. Көктемде сандық көрсеткіштер бойынша жетекші рөл ескекаяқты шаянтәрізділерге тиесілі болды, мұның себебі Cyclops vicinus ірі шаяндарының дамуымен байланысты. Ал күзде сандық көрсеткіштерде артықшылық Daphnia longispina және D. galeata шаяндары басым болған бұтақмұрттыларға тиесілі болды.

Библиографиялық сілтемелер

1. Шарапова, Л.И. Методическое пособие при гидробиологических рыбохозяйственных исследованиях водоёмов Казахстана [Текст]: учебное пособие / Л.И. Шарапова, А.П. Фаломеева. – Алматы, 2018. – 20-22с.

2. Мордухай, Ф.Д. Атлас беспозвоночных Аральского моря [Текст] / Ф.Д Мордухай, Н.Н. Кондаков, Е.Л.Маркова [и др.]. – Москва: Пищевая промышленность, 1974 – 272с.

3. Кутикова, Л.А. Коловратки фауны СССР[Текст] / Л.А. Кутикова. – Ленинград: Наука, 1970. – 744с.

4. Крупа, Е. Г. Фауна Calanoida Казахстана и сопредельных территорий [Текст] / Е.Г. Крупова, О.В. Доброхотова, Т.С. Стуге. –Алматы: Etalon Print, 2016. – 208с.

5. Цалолихин, С.Я. Определитель пресноводных беспозвоночных России и сопредельных территорий: Низшие беспозвоночные [Текст] / С.Я. Цалолихин. – Санкт-Петербург, 1994. – 395с.

6. Цалолихин, С.Я. Определитель пресноводных беспозвоночных России и сопредельных территорий: Ракообразные [Текст] / С.Я. Цалолихин. – Санкт-Петербург, 1995. – 632с.

7. Кутикова, Л.А. Определитель пресноводных беспозвоночных европейской части СССР [Текст] / Л.А. Кутикова, Я.И. Старобогатов. – Ленинград: Гидрометеоиздат, 1977. – 512с.

8. Китаев, С.П. Основы лимнологии для гидробиологов и ихтиологов [Текст] / С.П.Китаев. – Петрозаводск: Карельский научный центр РАН, 2007. – 398с.

9. Методическое пособие для биоиндикации экологического состояния водоёмов Казахстан, основанное на использовании беспозвоночных гидробионтов [Текст] / Шарапова Л.И., Трошина Т.Т., Ковалёва Л.А., Мажибаева Ж.О.- Алматы, 2017. – С. 50.

10. Определение рыбопродуктивности рыбохозяйственных водоемов и/или их участков, разработка биологических обоснований предельно допустимых уловов рыбы и других водных животных. отчет о НИР (оконч.) / рук. Баракбаев Т.Т.; рук. раздела Исхахов Г.Ж. [и др.] – Кызылорда, 2023. 444 с. – № ГР 0123РК00005 – УДК 639.2.053+551.48+574.5.

СЫРДАРИЯ ӨЗЕНІНІҢ ЗООПЛАНКТОНЫНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ БИОАЛУАНТҮРЛІЛІГІ