ҚАҺАРМАН ТҰЛҒАСЫН ЖАСАУДАҒЫ «СОЦИАЛИСТІК РЕАЛИЗМ» ӘДІСІНІҢ КЕРІ ЫҚПАЛЫ
Авторлар
DOI:
https://doi.org/10.55956/EFYH1176Тірек сөздер:
Социалистік реализм методы, қазіргі қазақ романы, жанрлық түрлену, көркемдік ізденісАңдатпа
Отаршылдық жағдайында шын мәніндегі ұлт әдебиетініңболмайтынын Кеңес өкіметі дәуірі дәлелдеген.Билік күшімен жасалынған социалистік реализм методы көркем образ табиғатына кері ықпалын тигізді. Шығармадағы кейіпкерлер саясиландырылды. Таптық жікке айрықша мән беріліп, образдар біржақты суреттелінді. Социалистік реализм әдісінің «шеңберіне» сыймаған туындылар саяси тұрғыдан өткір сыналды. СССР-дің құлауыпосткеңестік елдерінде жаңа сипаттағы әдебиеттің дамуынамүмкіндік берді. Отаршылдықтан құтылғанпосткеңестік елдер әдебиетінде ұқсастықтар мен айырмашылықтар байқалды. Басты ұқсастық – ұлт тарихына еркін бетбұрыс жасалса, басты айырмашылық – әр ел әдебиетінің өзіндік даму жолы мен ұлттық сипаты болды. Зерттеу жұмысында салыстырулар жасалып, социалистік реализм әдісінің көркем әдебиетке тигізген зияны айтылады.Социалистік реализм тарихында ақын-жазушылар қуғын-сүргінге ұшырап, цензура күшті болғанмен, қазақ әдебиеті жанрлық жағынан дамыды. Роман жанры игерілді. Талантты жазушылар өмір шындығын тұспалдап суреттеуге шеберленді. Кеңестік дәуір әдебиеті кезеңіндегі әдеби дәстүр мен шеберлік тәжірибелері 90-жылдардағы Тәуелсіздік кезең әдебиетіне негіз болып қаланды. Жаңашыл романдарда ұлт тағдыры бейнеленді. Қазіргі заман шындықтары мен өзгерген адам психологиясын әлемдік дүние кеңістігімен, философиясымен байланыстыра суреттелген постмодерндік, реалистік романдар легі әдебиетке келді.
Библиографиялық сілтемелер
1 Basinsky, P.V. Postsovetsky period. Bolshaya Rossiyskaya encyclopedia 2004-2017 [The Great Russian Encyclopedia] [Electronical resourse] Access mode: https://bigenc.ru Date of application:11.05.23. 2005-2019 p.
2 Russian literature in the 1990s. Interview with writer Viktor Astafyev for the program "Under the Northern Sky". Access mode: http://history4you.ru " web " main " Date of application: 11.05.23.
3. Kharchuk, R. Sovremennaja ukrainskaja proza: postmodernyj period [Modern Ukrainian prose: postmodern period]. Academy, 2008. – 248 p.
4. Medvedev, V. Zahhok [Electronical resourse] Access mode: https://www.livelib.ru/book/1002138563-zahhok-vladimir-medvedev. Date of application:11.05.23.
5. Yuzefovich, G. Review of the book "Zahhok. [Electronical resourse] Access mode: https://www.livelib.ru/book/1002138563-zahhok-vladimir-medvedev Date of application:11.05.23.
6. Socialist Realism // Literary Encyclopedia of terms and concepts / Edited by A. N. Nikolyukin. - Institute of Scientific Information on Social Sciences of the Russian Academy of Sciences: Intelvak, 2001. - Stb. 1011-1014 - 1596 p. - ISBN 5-93264-026-X.
7 Clark K. Soviet novel: History as ritual. Yekaterinburg: izd-Vo Ural. Gos. UN-t, 2002.262 p.
8 Morozov A. I. Socrealism and realism. - M.: Galart, 2007. - 271 p.: TSV. Il. - ISBN 978-5-269-01051-9
9 Bartelik, Marek. Concerning Socialist Realism: Recent Publications on Russian Art (book review) (English.) // Art Journal. - 1999. - No. 58 (4). - p. 90-95. -)
10 Kruglova T. A. the study of socirealism as a cultural-anthropological and social-communicative system: historical foundations, specifics of discourse and sociocultural role / abstract dissertation on the study of doctoral philosophical Sciences / Yekaterinburg , 2005. - 46 p.
11 Elchin. What is socrealism? [Text] / Elchin // Friendship of people. – No. 2, - 2012
12 Kazakh literature of the 20-30s. [Text]. - Almaty: Gylym, 1997 – - 512 p.
13 Kazakh novels: past and present: [Text]: collective . monograph. - Almaty: 2009. - 679 p.
14 Modern Kazakh literature: development trends, names and events[Text]: collective monograph. - Almaty: - Print express‖, 2017. - 512 p.
15 Maitanov, B. Criticism of the word (views of the literature of the XX century). Research, articles, portraits. - Almaty: Gylym, 2002 - 344 p.
16 Tleubekova, B. The spiritual world of the hero in modern Kazakh novels (60-80 years of the XX century). Abstract of the dissertation for the degree of candidate of philological Sciences, Almaty, 2010
17 Zhusupova, A. Concept of identity in Kazakh historical novels (1960-80). Abstract of the dissertation on the study of the candidate of philological Sciences, Almaty, 2006
18 Zhanysbekovaб E. T. Mythological images and motives in modern Kazakh prose. Kazakh National Pedagogical University named after Abay. Dissertation on the preparation of the doctoral dissertation Philosophy (PhD) scientific consultant doctor of philological sciences, professor Abai KazNPU Safronova L. V., doctor of humanitarian sciences, professor of Vilnius University Mikhailova G. P. (Lithuania). - Republic of Kazakhstan Almaty, 2018 – 161 p.
19 Sultan, E. Transformation of the modern novel [Electronical resourse] Access mode: https://www.kaznu.kz/ru/23855/page/ Date of application:11.05.23.
20 Temirbolat, A. B. Trends in the development of the modern novel of Kazakhstan // Bulletin of KazNU. The series is philological. 2007.-No. 4(103). pp. 8-12.
21 Kusainova, M.Yu., Ibraeva zh. B., Balashova D. N. Modern novel of the period of independence of Kazakhstan. // Bulletin of KazNU. Philology. Almaty, 2011
22 Akbolatov, A A., Abdygazievich B. Antiutopic Saryn in modern Kazakh novels: satirical and philosophical-metaphorical image of the universe (based on the novel by T. Nurmaganbetov "Meshkei") / Bulletin of Abai KazNPU. Philology, - No. 4(58), 2016, pp. 81-85.
23 Askarova, A.Sh., Bayazitov, B.B. Kazakh novel during the years of Independence / Bulletin of KazNU Philology Almaty 2015
24 Vasiliev, V., The main method of "Advanced literature" - socialist realism, in the Collection: Literary trends and trends in Russian literature of the XX century, St. Petersburg, St. Petersburg State University Publishing House, 2005, pp. 38-42.
25 Vorosy literatures, 1989. No. 2, 143-166
26 Zhurtbay, T. K. Creative life and artistic world of M. O. Auezov: a dissertation written for the degree of Doctor of philology.- Almaty, 2000.- 379 p.
27 Zhumadilov,K. Amazing world: a biographical novel / K. Zhumadilov. - Almaty: Merey, 2020 – 648 p.
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Бұл шығарма Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерциялық қолдану») 4.0 лицензиясы бойынша қолжетімді.
