ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ҚАТЫНАС ТЕОРИЯСЫ АЯСЫНДА ТҰЛҒААРАЛЫҚ ҚАҚТЫҒЫСТАРДЫ ШЕШУДІ ЗЕРТТЕУ
DOI:
https://doi.org/10.55956/MAXH7082Тірек сөздер:
қақтығыс, қатынас, трансформация, тұлғааралық, жанжал, жауапкершілік, мінез-құлық, құндылықАңдатпа
Мақалада тұлғааралық қақтығыстарды психологиялық қатынас теориясы аясында шешуді зерттеу жолдары талданды. Экспериментке қатысқан жұптардың өзара қарым-қатынастарындағы шиеленістер деңгейі, субъектілердің өздерінің бағалаулары бойынша анықталды. 2 ай мерзімінде жүргізілген психотерапиялық әсерлерден кейінгі нәтижелерді де, сыналушылар дербес анықтау мүмкіндігіне ие болды. Зерттеу барысында тұлғааралық қақтығыстар сипаты көріну дәрежелеріне, мерзіміне, өзара қатынас мазмұнына қарай топтастырылды. Қақтығыстар үрдісінде екеуара шиеленістердің шешілу дәрежесі «жасырын мерзімнің» ұзақтығына қатысты екені белгілі болды. Күрт тұтанып, тез өршитін және респонденттердің өте даулы деп таныған жанжалдары психотерапиялық әсерге оңай икемделетіні анықталды. Ал, керісінше, ашық дау-дамай көрінісі білінбейтін және тым жоғары өршу дәрежесінде емес деп бағаланатын қақтығыстардың қажырлы араласуды қажет ететіні қорытындыланды. Зерттеу М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінде жүргізілді. Эксперименттердің аралық нәтижелері Жамбыл облысы психологтарының «Медиация институтын дамытудағы психологиялық қызметтің рөлі» тақырыбындағы семинарында баяндалып, талқыланды.
Библиографиялық сілтемелер
1. Friedman Ya. Human behavior and theory of relativity by A. Einstein. Open online lecture to the Moscow Institute of Psychoanalysis. 31.05.2021 https://www.youtube.com/watch?v=_Oq-wNxHqXo
2. Ospanbayeva M.P. Peculiarities of the application of the theory of relativity in psychology // Abai at. Bulletin of the Kazakh National Pedagogical University: Psychology series. - Almaty, № 2 (63), 2020, pp. 69-75. http://sp.kaznpu.kz/docs/jurnal_file/file20210108115023.pdf
3. Matthijs J. Koornstra Changing Choices Psychological Relativity Theory. ISBN 978 90 8728 018 5 NUR 770, Leiden University Press, 2007. pages 301-398.
4. Levin S. Resolution of conflicts: from conflict to cooperation (per. A. Logvinskaya). - Moscow. 2018. - 246 p.
5. Leonov N.I. Psychology of conflict behavior. - Yaroslavl. 2022. - 445p.
6. Nietbayeva G.B., Kapas A.K. Some psychological aspects of mediation problems // Bulletin of Abai KazNPU, «Psychology» series. - Almaty, No. 2(63), 2020, pp. 243-248.
7. Psychological theory of relativity Wima Hofsti (1936-2021) https://dzen.ru/a/YqchwZdoYmkqOOIv
8. Willem K.B. Hofstee, and others. Karakteristieken van personen. De Psycholoog, July-August 2020. https://www.researchgate.net/profile/Willem-Hofstee-2
9. Cognitive principle of relevance: theory of relevance. Archived from the original on October 1, 2020 at the Wayback Machine, Sperber & Wilson p.249, p.254.
10. Alimbekova S.Sh., Smatova K.B, Ospanbayeva M.P., Asankyny A. Modern psychological strategies for resolving tensions by transforming the relationship to the target // at Bulletin ofAbai KazNPU, Psychology series № 3 (76), 2023. pp. 139-146. https://bulletin-psychology.kaznpu.kz/index.php/ped/issue/view/19/121
11. Dilts R. Strategic genius. Volume 2. Albert Einstein: Some psychological aspects of the theory of relativityhttp://www.libma.ru/psihologija/strategii_geniev_tom_2
12. Turdaliyeva Sh.T. Communication is an effective means of socializing a person. - Taraz, 2019. - 211 p. http://elib.dulaty.kz/MegaPro/Download/MObject/21
13. Slobodchikova Y.V., Semchuk I.V. Psychological strategies for conflict resolution in organization management // Problems of modern education. 2021. № 6. S. 35-47. DOI: 10.31862/2218-8711-2021-6-35-47